Zapalenie gardła lub ból gardła jest zazwyczaj wynikiem infekcji wywołanej przez drobnoustroje (w szczególności wirusy takie jak rhinovirus, adenovirus, herpesvirus i czasami bakterie, głównie Streptococcus pyogenes) lub podrażnienie czynnikami środowiskowymi.
Zapalenie gardła może być dwojakiego typu: OSTRE i PRZEWLEKŁE.
Ostre są w większości przypadków infekcje wirusowe lub bakteryjne, które szybko mijają i które są samoograniczające się. Mogą ograniczać się tylko do gardła, lub być konsekwencją rozległej infekcji obejmującej górne drogi oddechowe, czyli obszary w pobliżu nosa, uszu i krtani.
Trudno jest odróżnić bakteryjne zapalenie gardła od zapalenia wirusowego tylko na podstawie objawów, dlatego że objawy te są dość podobne (bardzo zaczerwieniona i zaogniona błona śluzowa gardła, pojawienie się wysięku, ból przy przełykaniu).
W zależności od przebiegu choroby, zapalenia gardła mogą stać się także zapaleniami przewlekłymi lub przejść w długotrwałe stany zapalne (powyżej 2 tygodni), które pojawiają się często w połączeniu z dolegliwościami innych organów i układów, takimi jak na przykład choroby nosa i zatok przynosowych (przewlekłe zapalenia nosa i zatok przynosowych), refluks żołądkowo-przełykowy, przewlekłe zapalenie migdałków, czynniki klimatyczno-środowiskowe.